Vücut Yüzey Alanı Hesaplama Nedir?
Vücut yüzey alanı, bir kişinin cilt yüzeyinin toplam alanını ifade etmek için kullanılan tıbbi bir terimdir. Bu ölçüm, metrekare cinsinden ifade edilir ve tıbbi hesaplamalarda kullanılır. Tıbbi tedavilerin bireye özel hale getirilmesi için boy ve kilo bilgisi kullanılarak belirli formüllerle vücudumuzun yüzeyini ölçmemiz gerekebilir.
Bu ölçümler ilaç dozajlarının ayarlanması (örn: bazı antibiyotikler), diyet planlaması, cilt hastalıkları, böbrek fonksiyon testleri gibi bazı metabolik hesaplamalarda parametre olarak kullanılır.
Temel olarak VYA hesaplaması, tıp dünyasında özellikle üç temel alanda yaygın olarak kullanılır. Bunlar ilaç dozajlaması, böbrek fonksiyon testleri ve kardiyak (kalp ve damar) cerrahidir. Doğru bir VYA hesaplaması hayati bir rol oynar.
Vücut yüzey alanı kısaca VYA, İngilizce olarak Body Surface Area olarak adlandırılır. Bu sebeple kısaltma olarak BSA olarak da karşınıza çıkabilir. Ayrıca Türkçe'de vücut yüzeyi olarak da adlandırılır.
İlk kez Du Boris tarafından 1919 yılında belirli bir formülle (Du Boris formülü) tanımlanmıştır. Daha sonra yeni formüller de ortaya çıkmış ancak bunlar küçük değişikliklerden ibarettir.
Vücut Yüzeyi Nasıl hesaplanır?
Vücut yüzey alanının (VYA) hesaplanması için pek çok formül vardır ve karmaşık hesaplamalar gerektirebilir. Mosteller Metodu, Du Bois Formülü, Haycock Formülü, Boyd Formülü, Gehan ve George Formülü, Yu Formülü gibi pek çok isimde formüller vardır ancak ilk olması sebebiyle Du Bois formülü ve daha kolay hesaplanması nedeniyle Mosteller formülü yaygın olarak kullanılmaktadır.
Hangi formülü kullanırsanız kullanın çıkan değer m² cinsinden tahmini bir değer olacaktır. Ancak yine de tıbbi işleyişin hızlandırılması ve pratiklik kazanabilmesi için bu formüllere başvurulur.
Tam isabetli sonuclar ancak digital cihazlarla tüm vücudun taranması ve bilgisayar ortamında hesaplanmasıyla elde edilebileceğini unutmayın.
Vücut Yüzeyi Ne İçin Kullanılır?
Diyet planlaması ve ilaç dozajlandırma (özellikle kanser tedavisinde kullanılan ve çok güçlü ilaçlar olan kemoterapi ilaçları) gibi medikal işlemlerden, cilt hastalıklarında hastalığın yaygınlığını belirleme ve verileri standardize etme, böbrek fonksiyon testleri gibi ileri düzey tıbbi uygulamalarda ölçüt olarak kabul edilir. Vücudun ısı kaybı, su dengesi ve oksijen tüketimi gibi kritik parametreler de BSA hesaplaması ile ilişkilidir.
Bir yetişkin için olan ilaç dozunun çocuklarda da kullanılmak için ölçüt olarak vücut yüzey alanına göre doz ayarlaması formülleri geliştirilmiş ve kullanılmaktadır. Hastalar için vücut yüzey alanına (vya) göre ilaç dozu ayarlamasının esas nedeni, vücut kütlesi, boy uzunluğu, ağırlık gibi tek bir parametreye göre yapılan ayarlamadan daha isabetli olduğu ortaya çıkmıştır. Böbrek fonksiyonları ve ilaçların metabolize olma hızı vücut yüzeyi ile doğru orantılıdır.
Vücut Yüzey Alanı Formülleri
En sık kullanılan formüller Mosteller, Du Bois ve Haycock üst sıralarda yer alır.
Formül adı |
Formül |
Du Bois formülü |
VYA (m2) = 0.007184 * Boy[cm]0.725 * Kilo[kg]0.425 |
Mosteller metodu |
VYA (m2): √(Boy [cm] * kilo[kg] / 3600) |
Haycock Formülü |
VYA (m2) =0.024265 x Boy[cm]0.3964 x Kilo[kg]0.5378 |
Boyd Formülü |
VYA (m2) = 0.0003207 x Boy[cm]0.3 x Kilo[gram]0.7285 – (0.0188 x log(kilo[gr])) |
Gehan ve George Formülü |
VYA (m2)= 0.0235 x Boy[cm]0.42246 x Kilo [kg]0.51456 |
Yu Formülü |
VYA (cm2)= 71.3989 x Boy[cm]0.7437 x Kilo[kg]0.4040 |
* Mosteller formülüne göre santimetre cinsinden boy ve kilogram cinsinden ağırlık çarpımının 3600 sayısına bölünmesi ile elde edilen sonucun kare kökünün alınması ile hesaplanır.
Hastaların VYA değerlerinin tahmini olarak hesaplanması için birçok formül ve metod mevcut olup sayfamızda bu formülleri kullanarak m2 cinsinden hesaplama yapabilirsiniz.
Meraklısına ek bilgi:
Dokuzlar Kuralı: Vücudumuzdaki bölgelerin toplam vücut yüzeyine oranını hesaplama yöntemidir. Pratik olarak erişkinde kolların her biri %9, her bacaklar %18, gövde ön %18, gövde arka %18, baş %9 ve kasık bölge %1 olarak hesaplanır. Cilt hastalıklarında lezyonun ve özellikle yanık tedavisinde yanığın derecesini belirlemek için kullanılır.
Vücut Yüzey Alanı Hesaplayıcı Kullanımı
VYA hesaplama aracı ile kilogram cinsinden ağırlığınızı ve santimetre cinsinden boyunuzu yazarak bsa hesaplayıcı uygulamasını kullanabilirsiniz. Sonuçlar m2 cinsindendir.